Nahiz eta hasieran genituen beldurra, Hamaika Bide Elkarteak antolatutako XV. Nazioarteko Batzarra, zalantzarik gabe, aurrekoen mailan egongo da. Dagoeneko berrogei hizlariak dira, medikuntza eta arkitektura arlo nagusiak izanik. Izan ere, badira beste zientzia alorretako protagonisten presentziak: Matematikakoa, Biologiakoa, Kimikakoa… Antonio Chamorro, Antoni Bonet i Castellana, Vicenta Llorente, Carlos Saénz de la Calzada, Mariano Doporto Marchori, […]
Aurten gure 1936ko erbestealdiari buruzko Nazioarteko XV. Batzarra antolatu nahi dugu eta, dagoeneko, haren ardatz nagusia aukeratu egin dugu: zientzia eta erbestea. Horrelako erbesteari buruzko ikerketetan zientzia izan da ziur asko gehien baztertu den gaia. Gure asmoa zera da: zientziaren inguruan gure zientzialarien ondarea berreskuratzea. Azaroaren 7tik 11ra zientziaren arlo desberdinetan gizon-emakume haiek egin zituzten […]
Arantzatzu Ametzaga idazleak bere azken nobelaren bidez, Agirre Lehendakariaren ihesaldia naziek okupatutako Europan zehar saiatu da berreraikitzen. Aipatutako eleberriak narrazio erromantiko eta abenturazko liburu baten ezaugarri guztiak ditu. Obraren izenburua Contraviaje da eta ia mitikoa egin den Ekin Euskal Argitaletxean plazaratu da, bere Euskal Kulturaren Liburutegian, alegia, zalantzarik gabe Ametzagaren eleberria bezain ekimen erromantikoa. Esan […]
Iker González-Allendek, Nebraskako Unibertsitatearen irakasleak koordinatuta eta Deustuko Unibertsitateak argitaratuta Jose Angel Ascunce irakasleari eskainitako omenaldi liburua plazaratu da. Lan honetan ikertzaile eta argitaratzaile donostiarrak euskal erbestearen gainean aztertu dituen zenbait gai jaso dira. Liburuaren izenburua hori da, alegia, Euskal erbestea. Liburuan hamasei proposamen bildu dira, beste hainbeste espezialisten lanak, guztiak neurri batean […]
Javier González de Durana irakasleak Aurelio Arteta margolari bilbotarraren azkeneko urteak ikertu ditu batez ere haren biografian oso polemikoak izan diren argi-ilunak argitzeko asmoz. Ikerketa horren emaitzak orain gutxi plazaratutako liburu batean aurkeztu ditu: Guerra, exilio y muerte de Aurelio Arteta (1936-1940), hau da, “Aurelio Artetaren gerra, erbestea eta heriotza (1936-1940)”. Ikerketa-liburu berri honetan, González […]
Maria Dolores Arana 1910eko uztailaren 24an jaio zen, Zumaian (Gipuzkoa). Estuasunik gabeko familia batean jaio zen, oso familia tradizionala eta erlijiosokoa halaber. Gurasoak Victoriano Arana eta Remedios Ilarduya ziren. Aita aduana bulegoan lan egiten zuen, administratzaile gisa. Aitari destino berria eman ziotenean, Irunen, familia osoa Donostiara bizitzera joan zen. Donostiako etxean Doloresen haurtzaroa igaro zen, […]
Diktadurak masoneriaren aurka zabaldu zuen gorrotoa guztiz ezaguna da. Erabateko jazarkunde horren ondorio nagusia logia gehienen desagerpena izan zen. Talde haien partaide gehienak erailak, espetxeratuak edo, kasu onenean, erbesteko bideak hartzera behartuak izan ziren. Urtetako errepresio horren ondorio zuzena gaur egun pentsamendu mugimendu horren inguruan dagoen ezagutze falta da. Askotan ez dakigu ezta haien […]
Arantza Amezagak, gure elkarteko partaidea, aurtengo Manuel Irujo saria jaso du ekainaren lau honetan, Lizarran (Nafarroan). Sari honen bidez urtetan egin duen idazle zein ikerlari lana eskertu nahi izan diote. Hamaika Bide Elkartean ondo asko ezagutu ditugu Arantzaren bi alde horiek. Buenos Airesen jaioa, 1943an, Bingen Amezaga idazlearen eta Mercedes Iribarrenen alaba, erbesteko alaba alegia, […]
Renacimiento Argitaletxeak, bere Erbesteko Liburutegian, idazle tolosarraren orain arte argitaratu gabe zegoen nobela argitaratu du. Izenburua Los nudos del quipu du eta erbesteari buruzko trilogia bat ixten du; beste bi liburuak hauexek dira: Cualquiera que os dé muerte (1969) eta La soledad y sus ríos (1975). Eskuizkribua familiaren artxiboan gordeta zegoen. Edizioa Manuel Aznar Soler […]
Joan den martxoaren 17an Pablo González de Langarika (Bilbo 1947-2016), poeta handia eta Zurgai aldizkariaren zuzendaria hil egin zaigu. Urte asko zeraman ziur aski Euskal Herriko poesia-aldizkaria onena den publikazioa aurrera atera nahian. Haren kalitatea eta indarra ezaguna zen baina, gure herrian ohikoa denez, horretarako ez zegoen dirurik. Herioak horrela harrapatu du: harpidedunak biltzen gutxienez […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Valentziako Laberintos aldizkariak, bere 25. zenbakian, erbesteko aldizkariei buruzko dosier zabala argitaratu du, tartean José Ramón Zabala Agirre lankideak euskal erbesteari buruz idatzitako artikulu luze bat barne. «Euskal erbesteko aldizkarien panorama eguneratua (1936-1960 )» izenburupean, gaztelaniaz, gure kulturaren erbesteko pertsonalitateek nolabait parte hartu zuten argitalpenen zerrenda jaso du. Artikuluak, halaber, goiburu enblematikoenetako batzuk berreskuratzeko eta […]
Erbestearen filosofiarena izan zen Jose Angel Ascunce irakasleak garatutako esparru interesgarrietako bat. Eugenio Imatz, Kastor Narvarte, Teodoro Olarte, Federico Álvarez edo Juan David García Bacca bezalako figurak izan ziren bere analisien eta obren berreskuratzeko lanen helburu. Hori dela eta, Ricardo Tejada Université du Mans-eko (Frantzia) irakasleak, 2021ean, euskal erbestealdi filosofiko distiratsu hartako pertsona nagusiak bildu […]
Donostian 2021eko Kongresuan, «Erbesteko mitoak» izenekoan, María Bueno irakasleak «”Bere ahotsak zaurian kristalak uzten ditu” Federico García Lorca exiliado» testua aurkeztu zuen. Lan horretan, Lorcak euskal erbesteko egileen eta argitalpenen artean izan zuen eragina aztertzen du Granadako irakasleak. Zirkunstantzia desberdinengatik, testu hau ez zen zegokion tokian agertu, hau da, 1936-1939ko erbestearen mitoak liburuan. Ez dakigu […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
2019ko azaroan, Erbestea eta Humanitateak. Kulturaren ibilbideak kongresua antolatu genuen. Horren bidez, gerra zibila amaitu eta laurogei urtera, 1939an, gogoratu nahi genuen. Jose Angel Ascunceren heriotzak eta, ondoren, pandemiak liburu honen agerpena atzeratu zuen eta, 2021ean argitaratu bide zena, orain plazaratu izan dugu. Liburu honetan, gure ustez aurkeztutako txostenen artean interesgarrienak zirenak jaso dira. Testuak […]
2017an gure elkarteak Erbesteko zientziari buruzko nazioarteko batzarra antolatu zuen, gure taldeak antolatzen zuen hamabosgarrena. Helburua sarritan baztertuak izan diren ikerketa aldeak berreskuratzea zen, alboratuta izan diren pertsonalitate handien lanak eta biografiak balioan jartzea eta gizarteratzea. Proiektua abiatzeko oztopo handi bat genuen: taldeko partaide gehienok ez dugu zientzia alorreko formakuntza sakona eta hori zen, alegia, […]
Arturo Taracena Arriola Guatemala, la República Española y el Gobierno Vasco en el exilio (1944-1954) liburuaren egilea da. Lan horretan Taracenak 1944tik 1954ra bitartean Ertamerikako herrialdean erbesteratu errepublikanoen presentzia aztertu egin du, hau da, Juan José Arévalo eta Jacobo Árbenz presidenteen eskutik, Guatemalak bere lehen gobernu demokratikoak ezagutu zituen garaian. Egilearen arabera, ikerketa honen hasiera […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Zailtasun ugari izan arren, XVIII. Kongresua amaiera ona izan duela esan ahal dezakegu. Zailtasun ekonomiko handiekin bada ere, lau egunetan, hainbat erakunde eta unibertsitatetako adituek musikak, bere alderdi guztietan, erbesteratuen artean izan zuen garrantzitsua erakutsi digute. Hona hemen kongresuaren zenbait dokumentu grafiko.
Dagoeneko hasi da gure XVIII. Nazioarteko Kongresurako atzerako denbora kontaketa. Bertan, hogei irakasle eta artista baino gehiagok musikak errepublikar erbesteratuentzat izan zuen garrantzia eta garapena aztertuko dute. Gurekin izango ditugu Melina Burlaud, Lucy Duran, Samuel Diz, Faustino Aranzabal, Jon Bagues, Gasteizko Abesbatza Errepublikarra… Azaroaren 21etik 24ra, Gipuzkoako Foru Aldundian eta Donostiako Carlos Santamaria Liburutegian hitzaldi, […]
Aurten erbestearen inguruko XVIII. Kongresua egingo dugu, oraingo honetan musika ardatz hartuta. Ez da arlo honetara hurbiltzen garen lehen aldia, 2012an arte eszenikoen esparruan landu ahal izan baikenuen. Oraingo honetan, ordea, musika munduan eta erbestean zentratu nahi dugu. Musikak berak erbesteratu ez ezik, iheslariei laguntzeko funtzio garrantzitsua ere bete zuen. Kontzentrazio-esparruetan, Europatik alde egin nahi […]
