Aurelio Arteta (1879-1940) margolari bilbotar ospetsuaren irudiak erabateko gaurkotasuna lortu du berriro gure artean ere. Bilbao 700 Fundazioak, batetik, “Bilbotar berreskuratuak” bilduman eta Jose Fernández de la Sota idazle ezagunaren eskutik, artistaren biografia kaleratu du: Aurelio Arteta. Los trabajos y los días. Halaber, iazko azaroaren 10ean, margolariaren heriotzaren 75 urte betetzearekin batera, Mexikoko Ateneo Españolark Artetari eskainitako […]
Ezaguna da Cesar Arrondo irakasleak Amerikan zein Europan aurrera eramaten ari den euskal gaien eta arazoen lan dibulgatiboa. Egilearen kezka nagusietariko bat, zalantzarik gabe, gazteen formakuntza izan da eta hori da, alegia, liburu honen jatorria. “Hojas para la formación” (Formakuntzarako orriak) izenburupean Arrondok hogei gai desberdinak landu ditu, neurri eta formato desberdinetako proposamenak. Horien artean, […]
Buenos Airesko Ekin Euskal Argitaletxea berriro ere plazan dago, oraingoan Xabier Irujoren zuzendaritzapean. Benetan berri pozgarria. Garai berri honi hasiera emateko hiru liburu argitaratu dituzte, tartean Larraitz Ariznabarreta lankideak Maritun Ugalderi buruzko doktoreago tesia. Jarraian Larraitzek idatzitako komentarioa jaso egin dugu, liburuaren azalatik beretik: “El presente libro es parte de una tesis doctoral fruto de […]
1936ko erbesteratuen heterodoxiak. Oroimen historikoaren ifrentzua. Nazioarteko XIV. Batzarra, 2015 Tolosa – Donostia, 2015eko abenduaren 10etik 15era Aurkezpena: Hamaika Bide Elkarteak eta Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko GEXEL taldeak -Deustuko Unibertsitatea, Mondragon Unibertsitatea eta Euskal Herriko Unibertsitatearen laguntzarekin- Nazioarteko XIV. Batzarra antolatu dute, oraingoan “1936ko erbestearen heterodoxiak” gaiari buruz, Memoria Historikoa deritzonaren baitan ahaztuak edo baztertuak izan diren […]
Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle eta Hamaika Bide Elkarteko lagunak aurtengo “XV. Manuel Irujo Saria” jaso du Lizarran, Nafarroan. Iosuk lan eskerga egin du, 1936ko gerra zibiletik abiatuta, gaur egungo historia ikertzeko eta ezagutarazteko. Ehunka dira argitaratu dituen lanak eta artikuluak; haien artean ezagunena Frantzian dagoen Gurs kontzentrazio esparruaren inguruko monografikoa da. Gursen milaka euskaldun eta […]
Jose Angel Ascunce irakasleak liburu berria plazaratu du, “Sociología cultural del franquismo (1936-1975). La cultura del nacional-socialismo”, asmo handikoa eta gomendagarria den lana. Obraren oinarria Espainiako II. Errepublikaren kulturan bizi izan zen pizkundetik abiatzen da, ondoren nazional-katolizismo delakoaren kultura aztertzeko, frankismoarena alegia. Eta kultura ofiziala esaten dugunean, etiketa horretan ez dira disidentzien kultura-lanak kokatzen, […]
2015eko abenduaren 10tik 15era, Hamaika Bide eta GEXEL elkarteak euskaldunen eta errepublikazaleen erbesteari buruzko Nazioarteko XIV. Batzara antolatzen ari gara. Oraingoan, arrazoi desberdinak zirela medio, erbestearen ikuspegi orokorretik kanpo gelditu ziren pertsonak eta mugimenduak aztertu nahi ditugu. Modu horretan, gure asmoa “Oroimen historikoaren beste aurpegia” ikertzea izango litzateke. Azterketaren erdigunera oso bazterreko gai desberdinak eraman […]
Hori da, alegia, Larraitz Ariznabarreta taldekideak Martin Ugalderen pentsamenduan oinarri gisa defenditu duen ideia nagusietariko bat. 2014an idazle Andoaindarraren inguruko tesia aurkeztu zuen eta orain “111 Akademia” aldizkariak, Xabier Lasaren eskutik, horren inguruan elkarrizketatu du (0. zenbakia, 2015eko otsailaren 20). Elkarrizketa horretatik ideia batzuk jaso ditugu: * “Ez zen gizon sektarioa” * “Ugalderen diskurtsoa […]
2013ko irailaren 12a izan zen Irungo idazlearen heriotza eguna (Irun, 1926ko azaroaren 9a – La Jolla, San Diego, Kalifornia, Ameriketako Estatu Batuak, 2013ko irailaren 12a). Ordutik hona hainbat omenaldi egin zaizkio idazle, literatura-kritiko eta militanteari. Oraingoan, bere 16. zenbakian (2014) “Laberintos. Revista de estudios sobre los exilios culturales españoles” Valentziako Generalitatearen aldizkaria izan da. Aldizkari […]
Espainiako Bigarren Errepublikak iraun zuen urtetan Donostiak alkate bakarra izan zuen: Fernando Sasiain (Donostia, 1894-Palencia, 1957). Sasiain ideologia errepublikanoarekin erabat konprometitutako gizona izan zen eta pentsamendu aurrerakoi horri esker Gipuzkoako hiriburuan kultura-politika indartu zuen. Familia errepublikazale batean jaioa, Valladolideko Unibertsitatean zuzenbide ikasketak burutu zituen 1918an. Haren benetako bokazioa, ordea, politika zen eta mundu horretan sartu […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Valentziako Laberintos aldizkariak, bere 25. zenbakian, erbesteko aldizkariei buruzko dosier zabala argitaratu du, tartean José Ramón Zabala Agirre lankideak euskal erbesteari buruz idatzitako artikulu luze bat barne. «Euskal erbesteko aldizkarien panorama eguneratua (1936-1960 )» izenburupean, gaztelaniaz, gure kulturaren erbesteko pertsonalitateek nolabait parte hartu zuten argitalpenen zerrenda jaso du. Artikuluak, halaber, goiburu enblematikoenetako batzuk berreskuratzeko eta […]
Erbestearen filosofiarena izan zen Jose Angel Ascunce irakasleak garatutako esparru interesgarrietako bat. Eugenio Imatz, Kastor Narvarte, Teodoro Olarte, Federico Álvarez edo Juan David García Bacca bezalako figurak izan ziren bere analisien eta obren berreskuratzeko lanen helburu. Hori dela eta, Ricardo Tejada Université du Mans-eko (Frantzia) irakasleak, 2021ean, euskal erbestealdi filosofiko distiratsu hartako pertsona nagusiak bildu […]
Donostian 2021eko Kongresuan, «Erbesteko mitoak» izenekoan, María Bueno irakasleak «”Bere ahotsak zaurian kristalak uzten ditu” Federico García Lorca exiliado» testua aurkeztu zuen. Lan horretan, Lorcak euskal erbesteko egileen eta argitalpenen artean izan zuen eragina aztertzen du Granadako irakasleak. Zirkunstantzia desberdinengatik, testu hau ez zen zegokion tokian agertu, hau da, 1936-1939ko erbestearen mitoak liburuan. Ez dakigu […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
2019ko azaroan, Erbestea eta Humanitateak. Kulturaren ibilbideak kongresua antolatu genuen. Horren bidez, gerra zibila amaitu eta laurogei urtera, 1939an, gogoratu nahi genuen. Jose Angel Ascunceren heriotzak eta, ondoren, pandemiak liburu honen agerpena atzeratu zuen eta, 2021ean argitaratu bide zena, orain plazaratu izan dugu. Liburu honetan, gure ustez aurkeztutako txostenen artean interesgarrienak zirenak jaso dira. Testuak […]
2017an gure elkarteak Erbesteko zientziari buruzko nazioarteko batzarra antolatu zuen, gure taldeak antolatzen zuen hamabosgarrena. Helburua sarritan baztertuak izan diren ikerketa aldeak berreskuratzea zen, alboratuta izan diren pertsonalitate handien lanak eta biografiak balioan jartzea eta gizarteratzea. Proiektua abiatzeko oztopo handi bat genuen: taldeko partaide gehienok ez dugu zientzia alorreko formakuntza sakona eta hori zen, alegia, […]
Arturo Taracena Arriola Guatemala, la República Española y el Gobierno Vasco en el exilio (1944-1954) liburuaren egilea da. Lan horretan Taracenak 1944tik 1954ra bitartean Ertamerikako herrialdean erbesteratu errepublikanoen presentzia aztertu egin du, hau da, Juan José Arévalo eta Jacobo Árbenz presidenteen eskutik, Guatemalak bere lehen gobernu demokratikoak ezagutu zituen garaian. Egilearen arabera, ikerketa honen hasiera […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Zailtasun ugari izan arren, XVIII. Kongresua amaiera ona izan duela esan ahal dezakegu. Zailtasun ekonomiko handiekin bada ere, lau egunetan, hainbat erakunde eta unibertsitatetako adituek musikak, bere alderdi guztietan, erbesteratuen artean izan zuen garrantzitsua erakutsi digute. Hona hemen kongresuaren zenbait dokumentu grafiko.
Dagoeneko hasi da gure XVIII. Nazioarteko Kongresurako atzerako denbora kontaketa. Bertan, hogei irakasle eta artista baino gehiagok musikak errepublikar erbesteratuentzat izan zuen garrantzia eta garapena aztertuko dute. Gurekin izango ditugu Melina Burlaud, Lucy Duran, Samuel Diz, Faustino Aranzabal, Jon Bagues, Gasteizko Abesbatza Errepublikarra… Azaroaren 21etik 24ra, Gipuzkoako Foru Aldundian eta Donostiako Carlos Santamaria Liburutegian hitzaldi, […]
Aurten erbestearen inguruko XVIII. Kongresua egingo dugu, oraingo honetan musika ardatz hartuta. Ez da arlo honetara hurbiltzen garen lehen aldia, 2012an arte eszenikoen esparruan landu ahal izan baikenuen. Oraingo honetan, ordea, musika munduan eta erbestean zentratu nahi dugu. Musikak berak erbesteratu ez ezik, iheslariei laguntzeko funtzio garrantzitsua ere bete zuen. Kontzentrazio-esparruetan, Europatik alde egin nahi […]
