Gerra Zibila eta hark eragindako erbestealdia gure herriak historia garaikidean pairatu duen kultura-hondamendi larriena eta odoltsuena izan da. Oro har, kulturari eta unibertsitateari erreparatuz, frankismoak eragindako trauma intelektual eta akademikoa oraindik ez dela gainditu esan daiteke. Gure nortasunaren eta historiaren ikurrak berreskuratzeko, hain urruti ez dauden garai ahaztu eta ilun horiek ikertu eta ezagutu behar […]
Gerra ondorengo atzerrian eginiko argazkiak edo informazioak aztertzen baditugu, bertan beti gizonezkoak dira nagusi. Zenbait momentutan emakumeak erbesteratu ez zirela pentsa dezake norbaitek. Ideia hori, jakina, erabat faltsua da. Erbestean euskal emakumeak ziren ere bai, eta, erbesteratuek sortu zuten kultura eta gizarte ekintzetan gogoz parte hartu zuten, haiek beraiek antolatu ez zutenean, nahiz eta gero […]
Liburu honetan hainbat gogoeta eta azterketa bildu dira, J. A. Agirre Lekuberen eginkizun intelektual eta kulturalaren inguruan eta euskal historiari eta literaturari hark egindako ekarpenaren inguruan. Sei saiakera hauen bidez, lehen lehendakariak erbestean egin zuen lana eta euskal kultura defendatzeko etengabe egin zuen ahalegina nabarmendu nahi dira. KoordinatzaileaEdurne Muñoz[Lehen argitalpena] . 2007I.S.B.N.: 978-84-934455-1-5LG / D.L.: […]
Erbesteratuak ezin du sendatu bere mina. Leundu baino ez herrira itzuliz gero. Urruti mina, aberri osoarena izan arren, ahazteko zorian izandako historia dugu. Zaila da gerra zibila zela-eta erbesteratutakoen eta Euskal Herriaren atsekabeez jabetzea. Ez, ordea, ahaztea batzuek, ia amets guztiak galduta, egoerari aurre egin ziotela, euskal kultura eta euskararen iraupena lantzeko zama beren gain […]
Martin Ugalde gure herriaren eta gure kulturaren gailur aipagarrienetako bat da. Andoainen jaio zen 1921ean, eta Venezuelara alde egin behar izan zuen Gerra Zibilaren inguruabar latzak bizi eta gero. Literatura-sorkuntzan eta kazetaritzan aurkitu zuen herriminaren aurkako sendabidea. Martin Ugalde azterkizun liburuak garai harekin konprometitutako intelektuala, idazlea eta gizona omendu nahi du, erbesteko kulturaren ikur nagusietakoa […]
Eugenio Imaz (Donostia, 1900 – Veracruz, 1951) itzultzaile handi eta saiakera-idazle bikaina gizartea eta gizarte horren inguruabarrak aintzat hartu zituen humanista izan zen. Gizaki historikoaren errealitatea bere gain hartu zuen, bere pentsamenduaren oinarri moduan. Humanismo hori oinarri hartuta, ikur utopikoko finalismo argia defendatzen zuen, eta horren azken etapa gizakien betikotasuna edo “gizatasuna” zen. Hala ere, […]
Euskal erbestearen seme-alabak: errotzea edo deserrotzea lanean arrazoi historikoak zirela- eta etxea eta herria utzi eta munduko hainbat lekutan bizimodu berria eraiki behar izan zuen kolektiboaren memoria berreskuratu nahi da. Denborak aurrera egin eta bere legea ezartzen du. Gure historiarako hain garrantzitsua izan zen gertaera hori iraganarekin batera ahaztuz doa. Beraz, gure beharra, ahal dugun […]
Gerra Zibilaren amaieratik eta gerra horren azken erbesteratzetik hirurogei urte igaro zirela gogoratzeko, Espainiako herri askotan kongresuak antolatu ziren, zonalde bakoitzeko erbesteratzea bizirik izateko eta hamarkada luzeetan isilpean egondako oroimen historikoa berreskuratzeko. Filosofia horrekin, Euskal Herrian oroitzapen eta omenaldi-ekitaldi batzuk egin ziren, eta horien emaitza bi liburuki hauek izan dira: “Sesenta años después/ Euskal erbestearen […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Valentziako Laberintos aldizkariak, bere 25. zenbakian, erbesteko aldizkariei buruzko dosier zabala argitaratu du, tartean José Ramón Zabala Agirre lankideak euskal erbesteari buruz idatzitako artikulu luze bat barne. «Euskal erbesteko aldizkarien panorama eguneratua (1936-1960 )» izenburupean, gaztelaniaz, gure kulturaren erbesteko pertsonalitateek nolabait parte hartu zuten argitalpenen zerrenda jaso du. Artikuluak, halaber, goiburu enblematikoenetako batzuk berreskuratzeko eta […]
Erbestearen filosofiarena izan zen Jose Angel Ascunce irakasleak garatutako esparru interesgarrietako bat. Eugenio Imatz, Kastor Narvarte, Teodoro Olarte, Federico Álvarez edo Juan David García Bacca bezalako figurak izan ziren bere analisien eta obren berreskuratzeko lanen helburu. Hori dela eta, Ricardo Tejada Université du Mans-eko (Frantzia) irakasleak, 2021ean, euskal erbestealdi filosofiko distiratsu hartako pertsona nagusiak bildu […]
Donostian 2021eko Kongresuan, «Erbesteko mitoak» izenekoan, María Bueno irakasleak «”Bere ahotsak zaurian kristalak uzten ditu” Federico García Lorca exiliado» testua aurkeztu zuen. Lan horretan, Lorcak euskal erbesteko egileen eta argitalpenen artean izan zuen eragina aztertzen du Granadako irakasleak. Zirkunstantzia desberdinengatik, testu hau ez zen zegokion tokian agertu, hau da, 1936-1939ko erbestearen mitoak liburuan. Ez dakigu […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
2019ko azaroan, Erbestea eta Humanitateak. Kulturaren ibilbideak kongresua antolatu genuen. Horren bidez, gerra zibila amaitu eta laurogei urtera, 1939an, gogoratu nahi genuen. Jose Angel Ascunceren heriotzak eta, ondoren, pandemiak liburu honen agerpena atzeratu zuen eta, 2021ean argitaratu bide zena, orain plazaratu izan dugu. Liburu honetan, gure ustez aurkeztutako txostenen artean interesgarrienak zirenak jaso dira. Testuak […]
2017an gure elkarteak Erbesteko zientziari buruzko nazioarteko batzarra antolatu zuen, gure taldeak antolatzen zuen hamabosgarrena. Helburua sarritan baztertuak izan diren ikerketa aldeak berreskuratzea zen, alboratuta izan diren pertsonalitate handien lanak eta biografiak balioan jartzea eta gizarteratzea. Proiektua abiatzeko oztopo handi bat genuen: taldeko partaide gehienok ez dugu zientzia alorreko formakuntza sakona eta hori zen, alegia, […]
Arturo Taracena Arriola Guatemala, la República Española y el Gobierno Vasco en el exilio (1944-1954) liburuaren egilea da. Lan horretan Taracenak 1944tik 1954ra bitartean Ertamerikako herrialdean erbesteratu errepublikanoen presentzia aztertu egin du, hau da, Juan José Arévalo eta Jacobo Árbenz presidenteen eskutik, Guatemalak bere lehen gobernu demokratikoak ezagutu zituen garaian. Egilearen arabera, ikerketa honen hasiera […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Zailtasun ugari izan arren, XVIII. Kongresua amaiera ona izan duela esan ahal dezakegu. Zailtasun ekonomiko handiekin bada ere, lau egunetan, hainbat erakunde eta unibertsitatetako adituek musikak, bere alderdi guztietan, erbesteratuen artean izan zuen garrantzitsua erakutsi digute. Hona hemen kongresuaren zenbait dokumentu grafiko.
Dagoeneko hasi da gure XVIII. Nazioarteko Kongresurako atzerako denbora kontaketa. Bertan, hogei irakasle eta artista baino gehiagok musikak errepublikar erbesteratuentzat izan zuen garrantzia eta garapena aztertuko dute. Gurekin izango ditugu Melina Burlaud, Lucy Duran, Samuel Diz, Faustino Aranzabal, Jon Bagues, Gasteizko Abesbatza Errepublikarra… Azaroaren 21etik 24ra, Gipuzkoako Foru Aldundian eta Donostiako Carlos Santamaria Liburutegian hitzaldi, […]
Aurten erbestearen inguruko XVIII. Kongresua egingo dugu, oraingo honetan musika ardatz hartuta. Ez da arlo honetara hurbiltzen garen lehen aldia, 2012an arte eszenikoen esparruan landu ahal izan baikenuen. Oraingo honetan, ordea, musika munduan eta erbestean zentratu nahi dugu. Musikak berak erbesteratu ez ezik, iheslariei laguntzeko funtzio garrantzitsua ere bete zuen. Kontzentrazio-esparruetan, Europatik alde egin nahi […]
