Fenomeno dramatikoari lotutako ekintzak une existentzialaren tentsioarekin edo kilimaxarekin zuzenean lotuta daude. Euskal komunitatearentzat, erbesteratzea mugako bizipen bat izan zen eta fenomeno dramatikoari lotutako adierazpenak erabat indartu zituen. Aurkibidea: I Euskal antzerkia gaztelaniaz 1936ko erbestealdian II Gure antzerki idatzia 1936ko erbestealdian III Arte eszenikoak eta nortasuna euskal erbestean Erreferentzia bibliografikoa: 1936ko euskal erbestealdiko antzerkia. El teatro del […]
Liburu honetan idazle nafartarrak bere haurtzaroko bizipenak berreskuratu ditu. Arantza Ametzaga 1943tik 1956ra Montevideo bizi izan zen; handik, gurasoekin batera, Venezuelara joango zen. Eleberri honek sustrai biografiko handiak ditu. Benetako pertsonaiak eta asmatutakoak nahasten dira egitura berean non errealitatea eta fikzioa nahasten diren. Saturraran Argitaletxea, S.L. Bilduma: Euskal erbestearen kultura Katalogazio fitxa: Memorias de Montevideo […]
Cástor Narvarte (Irun-19l9), Euskal Herriko eta Espainiako erbesteko pentsamenduaren intelektual nagusia, katedradun emeritua da gaur egun Santiagoko Unibertsitatean, Txilen. Ia berrogeita hamar urte izan da unibertsitate horretako irakaslea. Idazlearen lanak saiakera filosofikoa eta literaturasormena ukitzen ditu, eta planteamenduen koherentzia eta ideien modernotasuna dira lan horren ezaugarri aipagarrienak. Saturrarán argitaletxeak bi liburukitan eskaintzen du egilearen bibliografia […]
Eduardo Ugarte Pagésentzat (Hondarribia, 1900 – Mexiko, 1955) antzerkia arte-adierazpenerako eta adierazpen pertsonalerako bitartekoa izan zen. Bere garaiarekin konprometituta bizi izan zen, eta gizarte-justizia eta faxismoaren aurkako borroka bere jarduera politiko eta kultura-jardueraren helburuak izan ziren. Federico García Lorcarekin La Barraca delakoan egindako lana konpromiso horren fruiturik ederrena izan zen. Diktadura frankistaren biktima izan ziren […]
El dramaturgo, pintor y director de escena José Martín Elizondo, (Getxo 1922-Toulouse 2009) tuvo que partir hacia el exilio en 1947. Fundador de la compañía Amigos del Teatro Español (ATE), más tarde Teatro sin Fronteras, apostó sin reservas por la revolución a través del arte del teatro. Hombre honesto y coherente, luchó desde la cultura […]
Pilar de Zubiaurre nació en Garaia (Bizkaia) en 1884 y murió en la ciudad de México en 1970. A pesa de participar activamente en el ambiente cultural de su tiempo, sus aportaciones han pasado desapercibidas en los estudios críticos y literarios de la época. Sólo se hayan algunas referencias esporádicas de ella en los análisis […]
Kepa de Derteano y Basterra (Amorebieta- Etxano, 1923). Euskal erbesteko letren idazle aipagarria da. Quiero acabar con la guerra de mi padre-1 liburua bere bizitzako oroitzapenen lehen liburukia da. Lan honetan, egilearen bizitza agerian jartzen zaigu, Amorebieta jaioterrian lehen pausoak eman zituenetik munduko bide irekietara behin betiko erbesteratzea hasi aurreko unea arte. Saturraran ArgitaletxeaBilduma: Euskal […]
Kepa de Derteano y Basterra (Amorebieta- Etxano, 1923) euskal erbesteko letren idazle aipagarria da. El surco de la tierra bilduman eskaintzen du bere lan nagusienetarikoen hautaketa, kontaketa laburrena, alegia. Ipuin hauetan, idazleak, nola idazteko joera berezia hala bizitzeko ideal propioak, nabarmen uzten ditu. Saturraran ArgitaletxeaBilduma: Euskal Erbestearen KulturaKatalogazio FitxaKepa de Derteano y Basterra: En el […]
Ildefonso Gurruchaga (Azpeitia, 1902 – Donostia, 1974), abokatua, politikaria, historialaria eta humanista, euskal erbesteari buruzko azterketa historikoen intelektual aipagarrienetakoa da. Bere ideien ezaugarriak planteamenduen objektibotasuna eta metodologiaren modernitatea dira. Reflexiones sobre mi País lanean zenbait artikulu jaso dira, besteak beste, gai hauen inguruan: foruak eta euskal nazionalismoa, Euskal Herriaren historia erromatarren aldian eta Erdi Aroan, […]
Ildefonso Gurruchaga (Azpeitia, 1902 – Donostia, 1974), abokatua, politikaria, historialaria eta humanista, euskal erbesteari buruzko azterketa historikoen intelektual aipagarrienetakoa da. Bere ideien ezaugarriak planteamenduen objektibotasuna eta metodologiaren modernitatea dira. Aprendamos nuestra historia lanean, egilearen azterketa biografikoaz gain, Euskal Herriko historia egiteko beharrizanari buruzko artikulu batzuk bildu dira. Hori eginda, haren ustetan, euskaldunek eta herri honen […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Valentziako Laberintos aldizkariak, bere 25. zenbakian, erbesteko aldizkariei buruzko dosier zabala argitaratu du, tartean José Ramón Zabala Agirre lankideak euskal erbesteari buruz idatzitako artikulu luze bat barne. «Euskal erbesteko aldizkarien panorama eguneratua (1936-1960 )» izenburupean, gaztelaniaz, gure kulturaren erbesteko pertsonalitateek nolabait parte hartu zuten argitalpenen zerrenda jaso du. Artikuluak, halaber, goiburu enblematikoenetako batzuk berreskuratzeko eta […]
Erbestearen filosofiarena izan zen Jose Angel Ascunce irakasleak garatutako esparru interesgarrietako bat. Eugenio Imatz, Kastor Narvarte, Teodoro Olarte, Federico Álvarez edo Juan David García Bacca bezalako figurak izan ziren bere analisien eta obren berreskuratzeko lanen helburu. Hori dela eta, Ricardo Tejada Université du Mans-eko (Frantzia) irakasleak, 2021ean, euskal erbestealdi filosofiko distiratsu hartako pertsona nagusiak bildu […]
Donostian 2021eko Kongresuan, «Erbesteko mitoak» izenekoan, María Bueno irakasleak «”Bere ahotsak zaurian kristalak uzten ditu” Federico García Lorca exiliado» testua aurkeztu zuen. Lan horretan, Lorcak euskal erbesteko egileen eta argitalpenen artean izan zuen eragina aztertzen du Granadako irakasleak. Zirkunstantzia desberdinengatik, testu hau ez zen zegokion tokian agertu, hau da, 1936-1939ko erbestearen mitoak liburuan. Ez dakigu […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
Liburu honek 2021eko azaroan egin genuen Kongresuan aurkeztutako ponentzia gehienak biltzen ditu. Lehen aldiz, liburua paperezko formatuan ez ezik, PDF formatuan ere zabaltzea erabaki dugu, hedapenak dakartzan posta-kostuak murrizteko. PDF honetan, liburuaren eduki guztiak eskura daitezke. Liburuaren edukia “Introducción a los mitos del exilio / Sarrera bat erbesteko mitoei”. Carmen Gil Fombellida y Jose Ramon […]
2019ko azaroan, Erbestea eta Humanitateak. Kulturaren ibilbideak kongresua antolatu genuen. Horren bidez, gerra zibila amaitu eta laurogei urtera, 1939an, gogoratu nahi genuen. Jose Angel Ascunceren heriotzak eta, ondoren, pandemiak liburu honen agerpena atzeratu zuen eta, 2021ean argitaratu bide zena, orain plazaratu izan dugu. Liburu honetan, gure ustez aurkeztutako txostenen artean interesgarrienak zirenak jaso dira. Testuak […]
2017an gure elkarteak Erbesteko zientziari buruzko nazioarteko batzarra antolatu zuen, gure taldeak antolatzen zuen hamabosgarrena. Helburua sarritan baztertuak izan diren ikerketa aldeak berreskuratzea zen, alboratuta izan diren pertsonalitate handien lanak eta biografiak balioan jartzea eta gizarteratzea. Proiektua abiatzeko oztopo handi bat genuen: taldeko partaide gehienok ez dugu zientzia alorreko formakuntza sakona eta hori zen, alegia, […]
Arturo Taracena Arriola Guatemala, la República Española y el Gobierno Vasco en el exilio (1944-1954) liburuaren egilea da. Lan horretan Taracenak 1944tik 1954ra bitartean Ertamerikako herrialdean erbesteratu errepublikanoen presentzia aztertu egin du, hau da, Juan José Arévalo eta Jacobo Árbenz presidenteen eskutik, Guatemalak bere lehen gobernu demokratikoak ezagutu zituen garaian. Egilearen arabera, ikerketa honen hasiera […]
Gasteizko Euskal Herriko Unibertsitatearen Mikaela Portillo eraikinean, «Max Aub: Testigantza, konpromisoa eta irudimena» izenburuperean idazle valentziarraren inguruko jardunaldiak egingo dira urriaren 15 eta 16an. Bi egunetan idazle horren inguruko ideia desberdinak landuko dira: biografia, obra, garrantzia… Sarrera irekia da, Hamaika Bide Elkarteak lagundu du Max Aub Fundazioak antolatzen duen ekimen honetan.
Zailtasun ugari izan arren, XVIII. Kongresua amaiera ona izan duela esan ahal dezakegu. Zailtasun ekonomiko handiekin bada ere, lau egunetan, hainbat erakunde eta unibertsitatetako adituek musikak, bere alderdi guztietan, erbesteratuen artean izan zuen garrantzitsua erakutsi digute. Hona hemen kongresuaren zenbait dokumentu grafiko.
Dagoeneko hasi da gure XVIII. Nazioarteko Kongresurako atzerako denbora kontaketa. Bertan, hogei irakasle eta artista baino gehiagok musikak errepublikar erbesteratuentzat izan zuen garrantzia eta garapena aztertuko dute. Gurekin izango ditugu Melina Burlaud, Lucy Duran, Samuel Diz, Faustino Aranzabal, Jon Bagues, Gasteizko Abesbatza Errepublikarra… Azaroaren 21etik 24ra, Gipuzkoako Foru Aldundian eta Donostiako Carlos Santamaria Liburutegian hitzaldi, […]
Aurten erbestearen inguruko XVIII. Kongresua egingo dugu, oraingo honetan musika ardatz hartuta. Ez da arlo honetara hurbiltzen garen lehen aldia, 2012an arte eszenikoen esparruan landu ahal izan baikenuen. Oraingo honetan, ordea, musika munduan eta erbestean zentratu nahi dugu. Musikak berak erbesteratu ez ezik, iheslariei laguntzeko funtzio garrantzitsua ere bete zuen. Kontzentrazio-esparruetan, Europatik alde egin nahi […]
